Küreselleşme Okumaları: Ekonomi ve Siyaset

Küreselleşme süreçlerinin farklı bireyler, topluluklar, uluslar ve devletler için farklı sonuçlar yarattığı düşünülür-se, bu süreçlere ilişkin olarak, süreçlerden farklı etkilenenlerin benzer bir tavır içerisinde olmalarını beklemek anlamlı olmayacaktır. Wiseman’ın vurguladığı biçimde, Meksika, Küba ya da Avustralya yerlileri “küresel keşif”in yararları ve maliyetleri konusunda negatif düşüncelere sahip olabilirler belki ama, Marco Polo, Magellan, Colomb, Kaptan Cousteau geleneğinden yararlanan Avrupalı girişimciler için bu gelişmeler son derece “kahramanca” ve “asil”dir. Yine yıllık ciro-su pek çok ülkenin GSMH’sından daha fazla olan şirket sahipleri ya da çalışanları ile günlük kazançları sentlerle ifade eden kitlelerin küreselleşme süreçlerine ilişkin değerlendiriş biçimleri farklı olacaktır.

Küreselleşmeye ilişkin farklı yaklaşım biçimlerini sadece bu süreçlerden etkilenenlerin farklı konumları açısın-dan değil, küreselleşmenin farklı boyutlarının olası farklı sonuçları açısından da olağan karşılamak gerekir. Küreselleşmenin ekonomiden ekolojiye, spordan sanata, askeri stratejilerden kadın çalışmalarına kadar pek çok disiplini ilgilendiren interdisipliner bir alan olduğu düşünüldüğünde, küreselleşmenin farklı boyutlarına ilişkin olarak aynı tutumun benimsenmesinin gerekmediği daha iyi gözlemlemlenebilir. Örneğin bilişim ve iletişim teknolojisindeki gelişmeler, tıb ve ilaç sektöründeki tüm insanlığın sorunlarına katkı sağlayacak ilerlemeler memnuniyetle karşılanabilecekken, dün-yanın gittikçe daha fazla Amerikan hegemonyasına girmesine yönelik gelişmeler doğal olarak tepki ile karşılanacaktır.. Bu gelişmeleri tek boyutlu bir küreselleşme ile değil, çok boyutlu “küreselleşmeler” ile açıklamak daha anlamlı görünmektedir.

Küreselleşme süreçlerine ilişkin gelişmeleri, tarihsel olarak, daha çok 1960’dan sonrası için kullanmanın daha ikna edici ve fonksiyonel olduğu kabul edilirse, bugün gelinen noktada ilgili süreçleri daha sağlıklı değerlendirebilmek için yeterince bir zamanın yaşandığı söylenebilir. Gelinen noktada küreselleşme süreçlerinin nasıl bir dünya yarattığı/yaratmakta olduğu daha net konuşulabilir. Bugünden geriye bakıldığında küreselleş¬meye ilişkin pozitif ve negatif beklentilerin, olumlu ve olumsuz değerlendirişlerin tek başına gerçekleşmediği ya da aynı anda çelişen, çatışan, uzla-şan beklentilerin hep birlikte gerçekleştiği söylenebilir. Bu anlamda küreselleşme süreçlerinin ya da küreselleşmelerin bir dikotomiler dizgesi yarattığı ifade edilebilir.